C 9 по 15 июля пройдет XXXIII Международный фестиваль искуств ...
 В 2024 году Городокский район отметит 100 лет со дня ...
В 2024 году знаменательным событием для всей Беларуси станет ...
Сёлета 19 чэрвеня спаўняецца 100 гадоў з дня нараджэння пісьменніка
Глава государства Александр Лукашенко подписал Указ № 375 "Об ...

8 марта, замечательный праздник, когда каждая женщина в ожидании приятных сюрпризов, ждёт поздравлений. Международный женский день – прекрасный весенний день, когда пробуждается природа, а воздух наполняется ароматом любви и нежности.

В канун праздника Городокская центральная библиотека подготовила литературно-музыкальный вечер «Есть в женщине особая загадка», который прошёл в литературно-музыкальной гостиной 6 марта.

На мероприятии звучали тёплые, искренние, нежные слова признательности в адрес прекрасной половины человечества. Поздравления, песни и шутки звучали для милых дам. И конечно, звучали стихи великих поэтов и писателей о ней – о Женщине, о весне и любви.

Приятным музыкальным сюрпризом для участников было выступление детей из центра внешкольной работы. Свой «Музыкальный букет», подарили исполнительницы вокальной группы «Микс».

Со своим поздравлением выступила преподаватель Детской школы искусств Анна Присмакова, исполнив музыкальную композицыю.

Присутствующим была представлена презентация "О женщинах достойных восхищенья".

На мероприятии присутствовали учащиеся СШ № 1 и приглашённые гости из территориального центра социального обслуживания населения Городокского района, члены клуба «Золотой возраст».

Ежегодно в нашей республике 1 марта отмечается Международный день борьбы с наркоманией и наркобизнесом. В Республике Беларусь данной проблеме уделяется значительное внимание.Во всём мире люди, в чьи непосредственно заботы входит здоровье нации, объединяют усилия, чтобы ещё раз напомнить человечеству, каким страшным недугом является наркомания. 1 марта в читальном зале Центральной библиотеки прошёл урок-предупреждение "Цена зависимости - жизнь", в котором приняли участие 9 классы СШ №1. Перед учащимися с презентацией о вреде наркотиков выступил старший оперуполномоченный группы по наркоконтролю и противодействию торговли людьми старший лейтенант милиции Чибисов Пётр Алексеевич. В разговоре с ним ребята узнали о возникновении быстрой зависимости от наркотиков, о их большом вреде здоровью и о последствиях употребления наркотиков. Также  рассказал о формировании негативного отношения к пробе наркотических средств и навыков безопасного поведения с лицами, употребляющими наркотические вещества и пытающимися увлечь других наркотиками.

Улез к багам тады я ў хату...

“Як у казарме там салдатаў –Багоў – не можна пашчытаць!”

(багі, якія жылі на гары Парнас у паэме Тарас на Парнасе):

 

…Вось затраслася ўся гара:

Зевес на печы зварухнуўся…

(Зевес — галоўны бог, бог неба, грому і маланак, які кіраваў усім светам)

 

…Сатурн там, лыкі размачыўшы,

Падвіркай лапці падплятаў;

Па свеце добра пахадзіўшы,

Лапцей ён многа патаптаў…

(Сатурн  - гэта адзін з самых велічных прадстаўнікоў рымскага пантэона. Здаўна яго ўяўлялі стваральнікам ўсяго існага на зямлі)

 

…Нептун на лаўцы чыніць сеці

І восці садзіць на шасты…

(Нептун — марскі бог)

 

…А во і Марс у новых ботах;

Ён, мусіць, ботаў не жалеў,

Бо з німфамі скакаў да поту,

Гуляў у жмуркі і шалеў…

(Марс — бог вайны)

 

…Бах с п’яну пеў такі прыпеўкі,

Што аж не можна гаварыць…

(Бах — бог пʼянства і вясёласці)

 

…Амур жа з дзеўкамі жартуе,

Ну, проста смех ажно бярэ!..

(Амур — бог кахання)

 

…Кіўнуў Зевес – і мігам Геба

Крупені ў міску наліла…

(Геба — багіня юнацкасці, дачка Зеўсаі Геры)

 

…А во і сам Юпітэр з Вестай, -

Пусціўся, стары хрэн, у пляс,

Як бы жаніх перад нявестай,

Заткнуй ён рукі за паяс…

(Юпітэр – бог неба, дзённага святла, навальніцы,  Веста — заступніца сямейнага ачага і ахвярнага агню ў Старажытным Рыме)

 

…Узяўшы хустачку, Венера

Пайшла “Мяцеліцу” скакаць…

(Венера — багіня красы і кахання)

 

…Вось б’юцца Марс ды з Геркулесам,

А Геркулес, як той мядзведзь…

(Геркулес —  за сваю сілу і добрае карыстанне ею быў прылічаны да багоў)

 

…Нептун з прыгожанькай наядай

Пайшоў ўпрысядку “Казака”…

(Наяды - у старажытнагрэчаскай міфалогіі дочкі Зеўса, якія з'яўляліся німфамі рэк, крыніц, фантанаў, калодзежаў, ручаёў і азёр)

 

…А во і Марс у новых ботах;

Ён, мусіць, ботаў не жалеў,

Бо з німфамі скакаў да поту,

Гуляў у жмуркі і шалеў…

(Німфы ставяцца да духаў прыроды. Яны, у адрозненне ад багоў, смяротныя. Часам імёны німф пераймаліся ў назваў рэк і крыніц, чыімі заступніцамі  яны былі)

 

…Але зефіры падхапілі,

Хто за руку, хто за паяс,

І, як бы птушкі, паташчылі

Яны мяне цераз Парнас…

(Зефіры — духі цёплых заходных вятроў)

“І стравы смачны з печы Геба насіць да столу пачала”

(назвы нацыянальных страў у паэме “Тарас на Парнасе”)

 

…На малацэ крупеню густу

Дае ўволю, толькі еж…

Крупеня, крупнік, кулеш — рэдкая страва з ячных або прасяных круп. Забельваюць малаком або вараць з мясам, бульбай. Часам вараць на сыроватцы, са свіной крыві і круп.

 

…Наперш дала яна капусту

З даўніх часоў людзі надавалі вялікую ўвагу першым стравам. Ні адзін абед, ні ў будні, ні ў свята не абыходзіўся без першага. І як раз адной з самых старажытных страваў беларускай кухні з'яўляецца капуста. Ёсць мноства рэцэптаў падрыхтоўкі капусты, яе гатуюць з мясам і грыбамі, з капустай і са шчаўем. Класічны рэцэпт капусты ўключае ў сябе выкарыстанне квашанай капусты, але таксама часта ўжываюць і свежую белакачанную.

 

…Тады са скваркамі кулеш

Суп кулеш - страва, якая ўяўляе сабой густы суп-поліўку, блізкі па кансістэнцыі да кашы, прыгатаваны звычайна з проса з даданнем розных іншых інгрэдыентаў (традыцыйна гэта свіныя скваркі і цыбуля, засмажаная ў тлушчы, што атрымоўваецца ў працэсе смажання шкварак). Назва паходзіць ад вугорскага словы «кёлеш» (проса). Астатнія інгрэдыенты куляшу - якія знойдуцца, звычайна ў канцы дадаюць спецыі, зеляніна, часнок.

 

…І з пастаялкай  жур сцюдзёны 

Гэта  – аўсяны кісель,  ён таксама вельмі карысны для здароўя.

 

…А з кашы сала аж цякло…

Каша з прасяных круп, запраўленая тлушчам або кавалачкамі падсмажанага сала і запечаная.

 

Ды і гусяціны смажонай

Уволю ўсім багам было

Гусяціна, звараная са смятанай і з дробна парэзанымі сушанымі грыбамі, ячнай кашай засыпаная

 

Як унясла ж на стол каўбасы

Бліны аўсяны ў рашаце,

Аж слінкі пацяклі ў Тараса

І забурчала ў жываце.

Здаўна найбольш распаўсюджаным у беларусаў было свіное мяса. З мяса ў вёсках рыхтавалі каўбасы, кумпякі, грудзінку, скваркі,

Пшанічную, жытнюю, ячную, грэцкую ці аўсяную муку замешвалі на малацэ або сыроватцы, сыраквашы. Бліны былі кіслыя, на рошчыне, і прэсныя, на содзе. У цеста часам дадавалі яйкі, цукар. Пяклі на падмазцы. Падавалі з мачанкай, падсмажаным салам, малаком, смятанай.

 

 

 

Бібліяграфічны спіс  К.Вераніцын  і яго паэма  “Тарас на  Парнасе”

  • Альшэўскі, Р Ці знаў хто ,братцы, з  вас Тараса/ Р. Альшэўскі // Культура.- 2004.- №15.- с.8
  • Асіноўскі, С. “…А я ў паперку запісаў:[даследаванне аўтарства паэмы”Тарас на  парнасе” ] / Святаслаў  Асіноўскі// Архівы і справаводства.- 2015.- №5.-С.135-147
  • Багдановіч, М.А. Булгарин в белорусской шуточной поэме / Максім Багдановіч // Збор твораў : у 2 т / Максім Багдановіч; Акад. навук БССР, Ін-т. літ. імя Я.Купалы; рэдкал.:В.В.Барысенка [і інш].- Мінск, 1968.- Т2: Проза , літаратурна-крытычныя і публітыстычныя артыкулы, пісьмы.-С.163-165
  • Бакевич,Э. Великому  земляку  посвящается / Э.Бакевич //Віцебскі рабочы.- 2009.-5 июня.-С.22
  • Бас,І.С. Друкаваныя і рукапісныя варыянты паэмы ”Тарас на Парнасе /І. С . Бас // Беларуская літаратура: даследаванні і публікацыі /Акад. навук БССР, ін-т імя Я.Купалы.- Мінск, 1960.-Т.3.- С.213-233.
  • Бас, І.С . Літаратурныя пошукі, знаходкі, даследванні /І.С. Бас.- Мінск: Выд-ва БДУ, 1969.-156 с.
  • Басс.И. С. У истоков реализма белорусской литературы XIX в. (“Энеіда навыворот” ,”Тарас на Парнасе”), [автореф. дис.канд. филол наук]/ И.С. Басс; Акад.наук Белорус. ССР, ин-т. лит. и искусства.- Минск, 1954.-17с.
  • Бегунова, Е. “Тарас на Парнасе” в Городке/ Е.Бегунова // Рэспубліка.- 2013.- 13  ліст.- С.23
  • Беларуская літаратура ў кантэксце славянскіх літаратур XIX – XX ст.ст. [зб] / Нац. акад. навук, Ін-т літ. імя Я.Купалы; навук. рэд. У.І Мархель.- Мінск: Беларус. навука, 2006.-373 с.- Пра паэму “Тарас на Парнасе” на с. 27-29
  • Босяк, Ю. Символ фестиваля / Юлия  Босяк //  Магілёўскія  ведамасці.- 2012.- 12 красавіка.-С.3
  • Варэнік, В.Г. Паэма “Тарас на Парнасе”- выдатны помнік беларускай літаратуры XIX стагоддзя [урок у IX класе ] /В.Г.Варэнік // Беларуская мова і літаратура.- 2015. -№6.- С.42-47
  • Васілеўскі, Д.М. Арцём Ігнатавіч Вярыга і яго літаратурна грамадзянская чыннасць / Д. М. Васілеўскі // Полымя.- 1929.- №6.-С.182- 200
  • Васілеўскі, Д.М. Паэма “Тарас на Парнасе” ў краязнаўчым асьвятленні /Д. М. Васілеўскі // Наш край.- 1929.- №5.- С. 20-25
  • Васюченко, П. Взгляд полесовщика : загадки поэмы “ Тарас на Парнасе” // СБ.Беларусь сегодня.- 2005.- 28 мая.- С. 16-17
  • Вітка, В. Народная паэма: [пра паэму “Тарас на Парнасе”] / Васіль Віткка // Вітка, В. Выбраныя творы / Васіль Вітка; уклад.і камент. Т. Тарасавай , К. Цвіркі; прадм.  А. Васілевіч .- Мінск, 2013.- С. 430-435
  • Гаравы, Л.  З імёнамі класікаў /Леанід Гаравы// Пачуць як лёсу валяцца муры : памяці Генадзя Кісялёва/ [Укладальнікі: Л.Кісялёва ,А.Фядута] .- Мінск,2009.- С. 109-112
  • Гаравы, Л. Лёс Канстанціна Вераніцына /Л .Гаравы // Народнае слова.-1999.-12 чэрв..-С.4
  • Гаравы, Л. Паэт з Гарадоччыны стаў класікам /Л. Гаравы // Наша слова.-2008.- 20 лют.-С. 2
  •  Гарадоччына ўчора, сёння, заўтра: Матэрыялы I Гарадоцкіх краязнаўчых чытанняў 26 кастрычніка 2007г. - Гарадок, 2008.-151с.
  • Гарэцкі, М.І. Гісторыя беларускай літаратуры/ Максім Гарэцкі [уклад. Т. С. Голуб; рэд. М.І. Мушынскі].- Мінск: Маст літ., 1992.- 478с.- Пра паэму “Тарас на Парнасе” на с. 170-175
  •  Гісторыя беларускай дакастрычніцкай літаратуры: у 2т./ Акад.навук БССР, Ін-т літ.імя Я.Купалы.- Мінск: Навука і тэхніка, 1969.-Т 2 Літаратура XIX- пачатку XXст.- 618 с.- Пра паэму “Тарас на Парнасе” на с.20, 24-27
  •  Грынчык, М. М . Фальклорныя традыцыі ў беларускай дакастрычніцкай паэзіі /М .М. Грынчык: Акад. навук Беларус. ССР , Ін-т літаратуры імя Я. Купалы.- Мінск: Навука і тэхніка, 969-295с.- Пра паэму “Тарас на Парнасе” на с .22-25
  •  Гук, С. Узыходжанне на  Парнас / С.Гук // ЛіМ –2001.-21 снеж.- С.12
  •  Дарафееў, А. М. Паэма “Тарас на Парнасе” і яе роля ў развіцці беларускай культуры: літаратурна-краянаўчыя чытанні ,8 кастр. 1997 г. , г.Гарадок Віцеб.вобл:Прэс-рэліз/А.М.Дарафееў, А.М.Канапелька, Г.П.Харошка.- Віцебск:Выд-ва Віцеб. Дзярж. унів.-1998.-25с
  •  Довнар-Запольский , М.В. Дунин-Марцинкевич и его поэма ”Тарас на Парнасе” / М.В. Довнар-Запольский / М.В. Довнар-Запольский // Исследования и статьи/ М.В. Довнар-Запольский.- Киев, 1909.-Т.1:Этнография и социология ,обычное право, статистика ,белорусская письменность.- С.197-213
  •  Дуброўскі, Ф. Свята агульнапрызнанага шадэўра: 5 літаратурныя  краязнаўчыя  чытанні ”Паэма “Тарас на  Парнасе”: здабыткі  і праблемы” у  Гарадку // Народнае слова.- 2004.-27 мая.-С.13.
  •  Запрудскі, І. Ялегі Пранціш Вуль і пытанне атрыбуцыі паэмы”Тарас на Парнасе/ Ігар Запрудскі/ Працы кафедры гісторыі беларускай літаратуры Белдзяржуніверсітэта: [навук зб.] /пад агул. рэд М.Хаўстовіча.- Мінск, 2004.- Вып.5.-С.49-62
  • Запрудскі, І. Красавіцкія апагеі ў лёсе Вуля ,ці хто напісаў паэму “Тарас на Парнасе?/ Ігар Запрудскі // Звязда.-2005.- 20 мая.-С.5
  •  Іваноў, К. “Тарас на Парнасе “- па –нямецку/ К.Іваноў// Віцьбічы.-2006.-17 жніўня .-С.5
  •  Іофе, Б. Паэма “Тарас на Парнасе”: аб часе і месцы напісанняі і гісторыка-літаратурным значэнні / Барыс Іофе // Полымя рэвалюцыі.-1940.- №7.- С.193-203
  •  История Белорусской дооктябрьской литературы / акад. наук Белорус. ССР , ин-т литературы им. Я.Купалы.-  Минск: Наука и техника, 1977- 639 с.- О поэме “Тарас на Парнасе” на с. 327-330.
  •  Каваленка, В. А. Вытокі. Уплывы. Паскоранасць: развіццё беларускай літаратуры XIX- XX стагоддзяў /А.В. Каваленка : Акад. навук Беларус. ССР, Ін-т. літ. імя Я.Купалы; рэд. П. К. Дзюбайла.- Мінск : Навука і тэхніка, 1975.- 324с. – Пра паэму “ Тарас на Парнасе” на с.17, 106-114.
  •  Казбярук, У.М. Беларуская літаратура канца XIX пачатку XX cт. (дакастрычніцкі перыяд ) / У. Казбярук/ Выбраныя творы XIX і пачатку XX стагоддзяў.- Мінск, 1966.- С.3-18
  •  Казбярук, У. М. Ступені росту : беларуская літаратура канца XIXпачатку XXст. і традыцыі польскіх пісьменнікаў/ У. М.Казбярук; [Акад. навук Беларус. ССР, Ін-т .літ. імя Я. Купалы; рэд. В.В. Барысёнка].- Мінск: Навука і тэхніка, 1974.-192 с.- Пра паэму “Тарас на Парнасе” на с.7-8,33-36.
  •  Калеснік, У.А. Тварэнне і легенды: літ. партрэты і нарысы/ Уладзімір Калеснік.- Мінск: Маст. літ, 1987.-431с.- Пра паэму “Тарас на Парнасе” на с.201- 202,249- 250
  • Канстанцін Вераніцын і яго паэма “Тарас на Парнасе” і “Два д’яўлы” //Беларуская літаратура і свет : ад эпохі рамантызму да нашых дзён: папул. нарысы / Лявон Баршчэўскі, Пятро Васючэнка, Міхась Тычына.-Мінск, 2006.- С. 77-81
  • Каралевіч, Э . Не забываюць земляка / Эдуард  Каралевіч // Витебские вести.-2016.-№ 64.-3 64.-С.4
  •  Карский, Е.Ф. ”Тарас на Парнасе”/ Е.Ф.Карский // Белорусы в 3 т./ Е. Ф. Карский; ред.совет : Г. П Пашков( гл. ред) [и др].- Минск, - Т. III: Очерки словесности белорусского племени. Кн. 2: Старая западно-русская письменность.- С. 308-310
  •  Карский Е.Ф. ”Тарас на Парнасе”/ Е.Ф.Карский // Белорусы/ Е. Ф. Карский.- Петроград, 1922.- Т .III: Очерки словесности белорусского племени [кн3]: художественная литература на народном языке.- С.79-83
  •  Кісялёў, Г. Канстанцін Вераніцын/ Г. Кісялёў // Памяць: Гарадоцкі р-н: гісторыка- дакументальныя фронікі гарадоў і раёнаў Беларусі/ уклад. С. І. Садоўская; рэдкал. Н. А. Бурунова[і інш].-  Мн., 2004.- С. 154-155
  •  Киселёв, Г .В. Поиски имени/ Геннадий Киселёв/ Разыскиваецца классик…: ист. лит. дилогия: пер с бел .авт/ Геннадий Киселёв.-Минск, 1989.-С. 223-415
  •  Киселёв,Г. В. Разыскивается классик…/ Геннадий Киселёв// Нёман.-1978.- №8.-С. 158-167
  • Кісялёў, Г. В. Даўняя загадка літаратуразнаўства( праблема атрыбуцыі паэм “Энеіда навыварат” і “Тарас на Парнасе”// Г. В. Кісялёў/ Ад Чачота да Багушэвіча: праблемы крыніцазнаўства і атрыбуцыі беларус. літ XIX cт./ Г. В. Кісялёў; акад. навук Беларусі, Ін-т літ. Імя Я. Купалы.- Мінск, 1993.- С. 340-377.І
  • Кісялёў, Г. В. Жылі-былі класікі : хто напісаў паэмы ”Энеіда навыварт” і “Тарас на.Парнасе” / Генадзь Кісялеў.- Мн :Бел. навука, 2005.- 549с.
  •  Кісялёў, Г.В. ”Тарас на Парнасе”/ Г. В.Кісялёў// Гісторыя беларускай літаратуры XI- XIXстагоддзяў: у 2 т./ Нац. акад навук Беларусі, ін-т літ імя Я. Купалы/навук. рэд: У.І . Мархель, В.А. Чамярыцкі.- Мінск, 2007.-Т.2: Новая літаратура, другая палова XVIII- XIX стагоддзе.–С . 234-235
  •  Кісялёў, Г.В .”Тарас на Парнасе“: спрэчкі, эпоха, аўтар/ Генадзь Кісялёў.-  Мінск, 1978.- С. 25-204
  • Кісялёў, Г. В. Хто аўтар? [Спрэчкі вакол паэмы “Тарас на Парнасе] Генадзь Кісялёў// Полымя.-1973.- №3.-С. 202-231; №4.-С. 155-182.
  • Курдеко, А. П. Место соловьёв и поэтов: Историко-литературо -ведческое эссе/ Александр Курдеко, Контантин Сучков// ”Парнасу“- 60: літаратурна-гістарычныя нарысы.Публитыстыка: да 60-годдзя літаратурнага аб’яднання “ Парнас” установа адукацыі ”Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія”.- Горкі.- 2013.- С. 3-13
  • Лазарук, М.А.   Аб ідэйна-мастацкай сутнасці паэмы“Тарас на Парнасе” /М.А. Лазарук// Станаўленне беларускай паэмы(жанр паэмы і некаторыя асаблівасці развіцця беларускай літаратуры ў першай палавіне XIXст.) / М.А. Лазарук.- Мінск, 1968.- С.162-194
  •  Лазарук,М.А. Белорусская паэма в XIX- начале XX века. Становление жанра: автореф. дис. д-ра филол. наук/ М. А. Лазарук; Акад наук БССР, Ин-т литературы им. Я.Купалы.- Минск, 1969.-51с.
  •  Лазарук, М.А. Часу непадуладнае: літ. крыт. і публіцыст.арт./ М.А Лазарук.- Мінск: Маст. літ, 1981.- 239с.- Пра паэму“Тарас на Парнасе” на с. 56-59.
  •  Лебедзеў, У.А . Народнасць літаратуры як вызначальная праблема паэмы“Тарас на Парнасе” / У.А.ЛебедзеЎ // Беларуская мова і літаратура.- 2003.- №6.-С. 35-42
  • Лебядзевіч, Д. М. Антычныя рэмінісцэнцыі ў беларускіх паэмах XIX ст. ”Энеіда навыварат” і ”Тарас на Парнасе”/ Д. М. Лебядзевіч// З жыватворных крыніц Гелікона: ант. спадчына і станаўленне беларус. клас. літ. традыцыі/ Д. М. Лебядзевіч.- [Слонім.], 2002.-С. 34-53]
  •  Ліўшыц,У.М. Ці з горацкай прыпіскай быў Тарас? [з гісторыі горацкай версіі напісання паэмы”Тарас на Парнасе”] / Уладзімір Ліўшыц// Галасы з Горацкага “Парнаса”/ рэдкал. У.Ліўшыц( склад).-  Горкі, 1995,- С.64-69
  •  Лойка, А. А. Паэмы “Тарас на Парнасе”/ А.А .Лойка //Гісторыя беларускай літаратуры: дакастрычніцкі перыяд. У 2 ч./ А.А. Лойка.-2-е выд. дапрац. і дап.- Мінск, 1989.-Т1.- С. 64-69
  • Майхровіч, С.К. Нарысы беларускай літаратуры XIX стагоддзя/ Сцяпан Майхровіч.- 2- е выд. папраўлен.- Мінск: Вучпедвыд  БССР, 1959.-323 с.- пра паэму “Тарас на Парнасе”на с. 32-52
  • Навуменка, І. Я. Герой у сялянскай вопратцы/ І.Я. Навуменка// Пісьменнікі – дэмакраты/ І. Я. Навуменка.- Мінск: Народная асвета, 1967.- С. 16-28
  • Навумчык, М. І. Вывучэнне паэмы“Тарас на Парнасе”// Беларуская мова і літаратура.- 2008.- №6.-С .37-40
  • Наумова, А. Тулуп с панского плеча: [по городокским следам Константина Вереницына– автора знаменитой поэмы ”Тарас на Парнасе”] / Анна Наумова // Сельская газета.- -5 сентября.- С.15
  • Падстаўленка, В. Ф. Паэма“ Тарас на Парнасе” ў кантэксце беларускай камічнай плыні / В.Ф. Падстаўленка// Веснік Віцебскага дзяржаўнага універсітэта.- 2009.- №2.-С. 102-105
  • Півавар, М., Півавар, К. Віцебск лінгвіністычны: завочная экскурсія/ Мікалай Півавар, Кацярына Півавар// Роднае слова.- 2016.- №5.-С.45-49
  • Плешкунова ,А. Прыёмы стварэння камічнага эфекту ў паэмах ”Энеіда навыварат” Вікенція Равінскага і “Тарас на Парнасе” Канстанціна Вераніцына/ Алена Плешкунова //Роднае слова.- 2013.- №11.- С.10-13; 2014.- №1 -С.12-15
  • Подлипский , А. Витебские корни”Тараса”/А. Подлипский // Народнае слова.- 1996.- 12 снеж.- С.5
  • Пугач, А. “Тарас на Парнасе”нарадзіўся ў Горках// Бел.ніва.-2003.- 12 апр. -С.3
  • Пукшанскі, А. І. Тарас вернецца на Парнас/ Александр Пукшанскі// Звязда.- 2005.- 28 кастр.- С.3
  • Пятроў, Д. Тарас на Парнасе// Ленін.шлях (Горкі).- 2003.-5 крас.- С.1
  • Рублеўская , Л. Константин ,который сходил на Парнас/ Людмила Рублевская // СБ.Беларсь сегодня.-2014-6 августа.-С.10
  • Рублевская Л. Константин, который ходил на Парнас. Константин Вереницын (1834-1904): [про поэму “Тарас на Парнасе”] / Людмила Рублевская // Рублевская, Л.Рыцари и дамы Беларуси: исторические очерки/ Людмила Рублевская.- Минск, 2016.-С.168-173.
  • Салееў ,В. ”Тарас на Парнасе”: вопыт тэатральнай герменўтыкі // ЛіІМ, 2004, №18.-С. 10
  • Сачанка ,А. ”Тарас на Парнасе” [да125-годдзя з часу першай публікацыі паэмы ў газеце “Минский листок”] Алесь Сачанка // Краязнаўчая газета.- 2014.- №20(май).- С. 3
  • Селицкая, Л. Город великого анонима: почти детективное путешествие по следам Тараса и Парнаса/ Людмила Селицкая // Pro отдых: путешествие как образ жизни.- 2008.- №4.- С. 20-25
  • Скалабан, В. Новыя матэрыялы з гісторыі беларускай літаратуры XIX стагоддзя/ уклад. Г. Кісялёў.- Мінск, 1990.- С. 212-217
  • Смолкін, М. Рускі пераклад “Тараса на Парнасе” 1891года/ М.Смолкін // Полымя.- 1964.- №11.- С. 123-127
  • “Спроба пяра”- прадмова Е.Р. Раманава да віцебскага выдання паэмы “Тарас на Парнасе” 1896 г.// Пачынальнікі: з гіст.- літ. матэрыялаў XIX cт. / Нац. акадэм. навук Беларусі, ін-т. літ. імя Я. Купалы; уклад Г.В. Кісялёў; рэд.: В. В. Барысенка, А. І. Мальдзіс.- 2-е выд.- Мінск, 2003.- С.15-19
  • Студнева, М.И. История написания поэмы ”Тарас на Парнасе”// Магілёўшчына.- Вып. 2.- Магілёў, 1992.- С. 56-58
  • “Тарас на Парнасе” родам  з  Гарадка // Народная  газета.- 2008.-29 крас.- С.9
  • Тычына ,З. Карнавальны “свет наадварот” у паэме “Тарас на Парнасе” Канстанціна Вераніцына / Зося Тычына// Роднае слова.- 2007.- №5.- С.9-11
  • Харошка, Г. П.  Жанрава - стылёвыя адметнасці паэмы  “Тарас на  Парнасе”/ Г.П.Харошка // Гарадоччына ўчора,сёння,заўтра : матэрыялы I  Гарадоцкіх  краязнаўчых  чытанняў, 26 кастрычніка 2007 г [ рэдкалегія: А. М. (адказны  рэдактар), Т. М. Іванова, Ю. Э. Самавічуце].- Гарадок, 2008.- С.123-127
  •  Храпавіцкі, І. Вераніцын ці Вуль/ Ігнат Храпавіцкі/ ХIX стагоддзе : навук.-літ. альманах/ [Каф. гісторыі беларус. літ Беларус. дзярж. ун-та] ;уклад. пер. з пол. мовы М. Хаўстовіча .- Мінск, 2000.-  Кн.2.- С. 188-192
  •  Хто раскапаў  Парнас, або  музеі павінны быць усюды: Аб Канстанціне  Вераніцыне// Культура.- 2003.- № 41-42.- С.2
  • Цвірка,К. Канстанцін Вераніцын (1834-1904) / К.Цвірка// Камяні тых сядзібаў: шляхі паэтаў XIX ст.- Мн., 2004.- C.285
  • Чукічова, Н.П. Варыяцыі сюжэтных сігніфікатаў ў паэмах”Энеіда навыварат” і “Тарас на Парнасе”/ Н.П. Чукічова// Веснік Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы. Сер.3. Філалогія. Педагогіка. Псіхалогія.- 2011.- С.31-42
  • Шакун, Л. М. Аб мове паэм”Энеіда навыварат” і “Тарас на Парнасе” (да пытання аб фарміраванні сучаснай беларускай літартурнай мовы) /Л. М. Шакун// Труды по языкознанию/ Белорус .гос. унт. им. В. И. Ленина.- Минск, 1958.- Вып.1.- С.31-42
  • Шаўцоў, П. Спрадвечнае: даследаванне аб часе і месцы напісання “ананімных” паэм”Энеіда навыварат” і “Тарас на Парнасе”/ Пятро Шаўцоў.- Мінск: Маст. літ, 1973.- 271с.
  • Шаўцоў, П. Сямейнае паданне/ Пятро Шаўцоў// Полымя, 1971.- №1.- С. 203-220
  • Янушкевіч, Я. Я. Візітка Беларускай паэзіі XIX стагоддзя: паэма“Тарас на Парнасе”/ Язэп Янушкевіч// Роднае слова.- 2009.- №6.- С.176-177
  • Яскевіч, А. Выхад  за круг : літаратуразнаўчыя артыкулы/ Алесь Яскевіч.-Мінск : Мастацкая літаратура, 1985.-  247с.

 Слоўнік па  зместу  паэмы

 

1. Палесоўнік - ляснік.вартаўнік  лесу.

2. Пуцявішча - вёска з гэтакім  найменнем сапраўды існавала за 15-18 км  на поўнач  ад  Віцебска

3. Губа - рот

4. Ураднік у Расійскай імперыі  ніжэйшы  ранг павятковай  паліцыі

5. Збрахаць – аблаяць

6. На самаго Кузьму Дзям’яна - хрысціянскае свята ,якое прыпадае на 14  лістапада

7. Наста - чысты бярозавы лес,вышэйшы  за  чалавечы  рост

8. Памжа - насланнё

9. Удрагава - други раз

10. Балота - вадкая  гразь

11. Быць - быццам

12. Рагавень - табакерка з  валовага рога для нухальнага тытуню

11. Храпы - ноздры

12. Шырынка - палатняная  дзявочая  хустка хатняга  вырабу ў выглядзе тонкага ручніка,роўнага  ўшырыню і даўжыню ,з  вышыванымі канчарамі

13. Стройны - аздобны, прыгожы

14. Шатан - чорт, д’ябал, нячыстая сіла.

15. Відзець - бачыць.

16. Сціха - паціху

17. Галасаваць - крычаць, галасіць, гаманіць

18. Кажыны - кожны

19. Штоб - каб

20. Хвілятон - фельетон

21. Дадушы - далібог

22. Плюгавы - гадкі

23. Аглумлёны - звар’яцелы,здурнелы

24. Карабачнік - дробны гандляр,які разносіў  па вёсках ходкія  тавары:мануфактуру,кнігі,дробныя  рэчы і г.д.

25. Смінарня - сярэдняя спецыяльная,а таксама духоўная  навучальная установа,дзе  рыхтавалі настаўнікаў.

26. Тронкі - дзіцячая гульня

27. Шляк - пстрычка

28. Сашчытаць - злічыць

29. Ранда - карчма, якая здаецца у арэнду

30. Піпка - люлька для курэння

30. Баруздзець - мармытаць.невыразна гаварыць

31. Хадакі - скураныя лапці; чаравікі

30. Карыта - ночвы

31. Сатурань - бог часу і ўрадлівасці,сельскай  гаспадаркі

32. Падвірка - спічак, спецыяльнае шыла ў выглядзе завостранай драўлянай  палачкі

33. Ладнага - ладна, многа

34. Чыніць - папрўляць

35. Восці - рыбацкая  лоўчая  снасць

36. Лапіць - латаць

37. Нерат - рыбацкая лоўчая  снасць у выглядзе сеткі

38. Марс - бог войны, раней  лічыўся богам дзікай  прыроды, лясоў

39. Геркулес - міфічны герой,які славіўся надзвычайнай сілай.

40. Зевес - Зеўс

Народные гулянья, посвященные проводам зимы и Масленице, прошли на разных площадках Городка 17 февраля.

Центральная библиотека приняла активное участие в праздновании масленицы на площадке возле Центра внешкольной работы.

Праздник начался выступлением детского коллектива «Задоринки» Детской школы искусств,  затем гуляния продолжились театрализованным представлением народного театра «Фонограф». Жители города участвовали в различных конкурсах и забавах, организованные работниками  Центральной библиотеки: бег на трёх ногах, битва подушками на бревне, и многих других.

16 февраля в Литературно-музыкальной гостиной прошёл памятный вечер, посвящённый 100-летию П.М. Машерова "Пётр Машеров. Учитель, партизан, руководитель".

П. Машеров человек, который своими делами оставил яркий след в памяти народа. Он воплотил в себе успехи и достижения своего времени. Все присутствующие смогли познакомиться с биографией этого замечательного человека.

В читальном зале библиотеки, для детей старшей группы детского сада № 2, прошёл утренник «Проказы матушки зимы».

Библиотекарь рассказала детям про зимние месяцы, о приметах зимы и зимних забавах.

Ребята отгадывали загадки на зимнюю тему.

«Любят его («Тараса») за то, что легко

понятен, ибо написан на родном их

прадедовском языке белорусском, да за

то, что щирую правду говорит в нём

сочинитель о тамошнем житье-бытье».

Романов Е.П. Предисловие к Витебскому

изданию «Тараса на Парнасе». 1896

 

У прадмове да віцебскага выдання “Тарас на Парнасе” 1896 года Е.Р. Раманаў сведчыў: “…басню гэту знойдзеш ва ўсякай хаце, год ужо больш як сорак вядома яна на Беларусі і старому, як той кажэць, і малому і пану, і простаму, пісьменнаму, і цёмнаму… Пісьменныя шчыра пішуць яго (“Тараса”) сабе на паперу, цёмныя яшчэ шчырэй вучаць яго на памяць…».

Паэма «Тарас на Парнасе” ўпершыню была апублікавана ў газеце «Минский листок» 16 мая 1889 года.

Беларуская паэма «Тарас» (назва першапублікацыі) адразу кідалася ў вочы, бо займала два падвалы на другой і трэцяй старонках газеты. Паэма апавядала пра дзівосныя прыгоды палясоўшчыка, які знянацку трапіў на Парнас, бачыў там старажытных багоў, што на дзіва нагадвалі простых вясковых людзей, пакаштаваў іх – таксама вельмі зямныя – стравы, бачыў, як па праву ўзышлі на гару Пушкін, Лермантаў, Жукоўскі і Гогаль, як жывасілам ціснуўся туды Булгарын са сваім памагатым Грэчам. Пра ўсё гэта было расказана па-майстэрску, з тонкім гумарам, вельмі лёгка, добрай беларускай мовай.

Тарас быў любімым персанажам і кірмашовых відовішчаў-батлеек. Як ніводзін з твораў беларускай літаратуры, паэма перадрукоўвалася да 1917 года больш за 15 разоў.

Прайшло ўжо столькі часу, а паэма з цікавасцю ўспрымаецца і нашымі сучаснікамі. Яна захапляе насычанасцю і сакавітасцю мовы, вобразнасцю народнага слова, яскравым народным гумарам, яркасцю мастацкіх вобразаў, казачнасцю. Але найперш паэма захапляе вобразам галоўнага героя Тараса.

У паэме палясоўшчык  Тарас паказаны працавітым (“балота з рання да самай ночы пільнаваў”), памяркоўным ("чалавек ён быў рахманым”), цвярозым (“гарэлкі ў губы ён не браў”). Вобраз Тараса – вобраз чалавека прыгожага, сімпатычнага. Яго ўпрыгожвае працавітасць, сумленныя адносіны да даручаных яму абавязкаў. Тарас дасціпны, кемлівы, цікаўны:

Ці знаў хто з вас, браткі, Тараса,

Што палясоўшчыкам служыў?

На Пуцявішчы ў Панаса

Ён там ля лазні блізка жыў.

У паэме назіраецца сувязь з літаратурна-грамадскім жыццём Расіі. Але паэма, як адзінае мастацкае цэлае, узнікла не толькі на чыста літаратурнай аснове. У задуму аўтара ўваходзіла і нешта большае, звязанае з яго адносінамі да народа, яго мовы, звычаяў, побыту, светаразумення, светаадчування.

Хоть Тарас і не пісьменнік, але ён уздымаецца на Парнас. Не за заслугі!  Просты чалавек таксама патрабуе, заслугоўвае ўзвышэння – вось крэда аўтара. Упэўнена, натуральна трымаецца ён на Парнасе. Калі багі ў яго пытаюцца: “Ты хто такі? Ты не пісацель?” Тарас з адчуваннем уласнай годнасці адказвае ім, што ён просты палясоўшчык з Пуцявішча. Ад яго імя вядзецца апавяданне ў паэме пра незвычайныя прыгоды.

Рысы паслухмянасці ўвесь час падкрэсліваюцца аўтарам. Але за ўсім гэтым узнікае мудрасць простага чалавека. Палясоўшчыка Тараса не так проста збіць з тропу. Ён умее глядзець на ўласныя няўдачы:

Іду сабе я панямногу,

Але і на пень крыху прысеў,

Аж тут-лоп-лоп!-цераз дарогу

Як быццам цецярук зляцеў.

Злажыўся стрэльбай-кляпсь! – не паліць,

Крамзель з другога! – не пякець!

Тарасу ўласцівы народны гумар, уменне адчуваць прыгожае і бачыць яго. На Парнасе герой трапляе ў палац, дзе жывуць багі. Апынуўшыся на том свеце, ён не можа не захапляцца:

Авохці мне! Як там прыгожа!

Як быццам хто намаляваў!

Чырвоны краскі, мак і рожа,-

Ну, як сукенку хто паслаў!

І птушкі ёсць там, дужа стройна

Пяюць, палепш за салаўя.

У паэме паказваецца цэлы шэраг антычных багоў — Зеўс, Няптун, Сатурн, Марс, Венера, Амур, Геба. Багі ў паэме паказаны ў сялянскім адзенні, яны ядуць сялянскія стравы. Але багі — не прадстаўнікі народа. У паводзінах і характэрах багоў выразна выступаюць рысы людзей іншага асяроддзя — панскага. Ды і жывуць яны, як гаворыцца ў паэме, у «панскім двары», ядуць так, як простыя сяляне не елі нават на свята. На сялян багі падобны толькі знешне. Зеўс паказаны як разбэшчаны, схільны да п'янства, уладалюбны чалавек. Венера — таксама вобраз вельмі няпросты. Часам здаецца, што гэта звычайная вясковая красуня, прыгожая і абаяльная.

Прыгожа, стройна цераз меру,

Пяром не можна апісаць.

 I адзенне ў Венеры, як у вясковай красуні. Але аўтар паказвае яе зусім іншай, «чырвонай, тоўстай», калі Венера занята толькі сабой і круціцца перад люстэркам:

Во перад люстрам задам меліць
I маслам мажа валасы,
Ды нечым белым твар свой беліць.

Тут мы ўжо бачым Венеру не простай дзяўчынай, а пані. I толькі да Гебы, якая вядзе ўсю гаспадарку, Тарас ставіцца з сімпатыяй і спачуваннем. У гэтых вобразах невядомы аўтар у парадыйным, сатырычным плане паказаў «вярхі» тагачаснага грамадства, развенчваючы «вышэйшасць» паноў у параўнанні з простым людам.

Тарас любуецца хараством кветак, захапляецца галасамі птушак. А танцуе Тарас так, што:

Аж рот раззявілі багі:

То ён прысвісне, то прытопне.

То шпарка пойдзе ў кругі.

І, відаць, не кожны дзякаваў бы за вячэру так, як Тарас, які “усіх падзякаваў багоў”. Гэтая павага да ўсіх, падзяка ўсім – ад этыкету гароднага. Але разам з тым для Тараса, як чалавека, гэта рыса несумненна, глыбока асабістая.

У паэме Тарас менш дзейнічае, больш пазірае: больш тут “Тарасу ліха што даецца”, больш ён гаворыць, выражаючы тыпова сялянскую манеру дасціпнага апавядальніка. Дасціпнасць – гэта таксама рыса характару Тараса. Ён заўсёды стараецца ўбачыць у любой з’яве смешны бок. Але ён ніколі не траціць пачуцця меры, якое ўласціва яму ад прыроды.

У паэме не толькі чуеш Тараса, але і бачыш яго жэсты, міміку, як ён і над сабой усміхаецца і нешта “круглае” скажа і пакажа, як “скакнуў-не трапіў, паслізнуўся і ў яму стракачом лячу! Ляцеў, ляцеў – як разануўся, - аж стала зелена ўваччу.”

Цудоўны твор  і  сёння  карыстаецца папулярнасцю не толькі  ў  Беларусі,  але і за яе  межамі. На сёняшні дзень паэма “Тарас на Парнасе” перакладзена на паўдзесятка замежных моваў. На украінскай мове існуе тры пераклады (А.Танюка, А.Шаўчэнкі, В. Стралко), па два пераклады на англійскай (Уолтэр Мэй, Вера Рыч) і расійскай (М. Лазінскага і М. Ісакоўскага) мовах. “Тарас на Парнасе” перакладзены на нямецкую мову беларускім паэтам і перакладчыкам У. Папковічам, на іспанскую К. Шэманам, на балгарскую Н. Вылчава.

У 2001 годзе на радзіме Вераніцына ў Астраўлянах і Гарадку ўстаноўлены мемарыяльныя знакі ў гонар паэмы “Тарас на Парнасе” і яе аўтара. У 2008 годзе ў Беларусі, у выдавецтве «Класіка», паэма «Тарас на Парнасе» выйшла ў свет на васьмі еўрапейскіх мовах. А ў 2009 годзе ў выдавецтве “Мастацкая лiтаратура” выйшла кніга з паэмамі «Тарас на Парнасе» і «Два д'яўлы» ужо з імем аўтара на вокладцы.

У 2014 годзе ў цэнтральным парку горада Гарадка ўстаноўлена бронзавая скульптура галоўнаму герою паэмы палясоўшчыку Тарасу.

«Тарас на Парнасе» уваходзіць ва ўсе праграмы вывучэння беларускай літаратуры.

 

Літаратура:

1. Паэма “Тарас на Парнасе”:здабыткі і праблемы:Другія літаратурна-краязнаўчыя чытанні, прысвечанныя 25-м угодкам адкрыцця Генадзем Кісялёвым асобы Канстанціна Вераніцына (19 лістапада 1998 года г.Гарадок Віцебскай вобласці)/ Пад рэд. Л.Гаравога.- Гарадок, 1999.-С.29-33

Страница 72 из 96
Вверх