Народные гулянья, посвященные проводам зимы и Масленице, прошли на разных площадках Городка 17 февраля.

Центральная библиотека приняла активное участие в праздновании масленицы на площадке возле Центра внешкольной работы.

Праздник начался выступлением детского коллектива «Задоринки» Детской школы искусств,  затем гуляния продолжились театрализованным представлением народного театра «Фонограф». Жители города участвовали в различных конкурсах и забавах, организованные работниками  Центральной библиотеки: бег на трёх ногах, битва подушками на бревне, и многих других.

16 февраля в Литературно-музыкальной гостиной прошёл памятный вечер, посвящённый 100-летию П.М. Машерова "Пётр Машеров. Учитель, партизан, руководитель".

П. Машеров человек, который своими делами оставил яркий след в памяти народа. Он воплотил в себе успехи и достижения своего времени. Все присутствующие смогли познакомиться с биографией этого замечательного человека.

В читальном зале библиотеки, для детей старшей группы детского сада № 2, прошёл утренник «Проказы матушки зимы».

Библиотекарь рассказала детям про зимние месяцы, о приметах зимы и зимних забавах.

Ребята отгадывали загадки на зимнюю тему.

«Любят его («Тараса») за то, что легко

понятен, ибо написан на родном их

прадедовском языке белорусском, да за

то, что щирую правду говорит в нём

сочинитель о тамошнем житье-бытье».

Романов Е.П. Предисловие к Витебскому

изданию «Тараса на Парнасе». 1896

У прадмове да віцебскага выдання “Тарас на Парнасе” 1896 года Е.Р. Раманаў сведчыў: “…басню гэту знойдзеш ва ўсякай хаце, год ужо больш як сорак вядома яна на Беларусі і старому, як той кажэць, і малому і пану, і простаму, пісьменнаму, і цёмнаму… Пісьменныя шчыра пішуць яго (“Тараса”) сабе на паперу, цёмныя яшчэ шчырэй вучаць яго на памяць…».

Паэма «Тарас на Парнасе” ўпершыню была апублікавана ў газеце «Минский листок» 16 мая 1889 года.

Беларуская паэма «Тарас» (назва першапублікацыі) адразу кідалася ў вочы, бо займала два падвалы на другой і трэцяй старонках газеты. Паэма апавядала пра дзівосныя прыгоды палясоўшчыка, які знянацку трапіў на Парнас, бачыў там старажытных багоў, што на дзіва нагадвалі простых вясковых людзей, пакаштаваў іх – таксама вельмі зямныя – стравы, бачыў, як па праву ўзышлі на гару Пушкін, Лермантаў, Жукоўскі і Гогаль, як жывасілам ціснуўся туды Булгарын са сваім памагатым Грэчам. Пра ўсё гэта было расказана па-майстэрску, з тонкім гумарам, вельмі лёгка, добрай беларускай мовай.

Тарас быў любімым персанажам і кірмашовых відовішчаў-батлеек. Як ніводзін з твораў беларускай літаратуры, паэма перадрукоўвалася да 1917 года больш за 15 разоў.

Прайшло ўжо столькі часу, а паэма з цікавасцю ўспрымаецца і нашымі сучаснікамі. Яна захапляе насычанасцю і сакавітасцю мовы, вобразнасцю народнага слова, яскравым народным гумарам, яркасцю мастацкіх вобразаў, казачнасцю. Але найперш паэма захапляе вобразам галоўнага героя Тараса.

У паэме палясоўшчык  Тарас паказаны працавітым (“балота з рання да самай ночы пільнаваў”), памяркоўным ("чалавек ён быў рахманым”), цвярозым (“гарэлкі ў губы ён не браў”). Вобраз Тараса – вобраз чалавека прыгожага, сімпатычнага. Яго ўпрыгожвае працавітасць, сумленныя адносіны да даручаных яму абавязкаў. Тарас дасціпны, кемлівы, цікаўны:

Ці знаў хто з вас, браткі, Тараса,

Што палясоўшчыкам служыў?

На Пуцявішчы ў Панаса

Ён там ля лазні блізка жыў.

У паэме назіраецца сувязь з літаратурна-грамадскім жыццём Расіі. Але паэма, як адзінае мастацкае цэлае, узнікла не толькі на чыста літаратурнай аснове. У задуму аўтара ўваходзіла і нешта большае, звязанае з яго адносінамі да народа, яго мовы, звычаяў, побыту, светаразумення, светаадчування.

Хоть Тарас і не пісьменнік, але ён уздымаецца на Парнас. Не за заслугі!  Просты чалавек таксама патрабуе, заслугоўвае ўзвышэння – вось крэда аўтара. Упэўнена, натуральна трымаецца ён на Парнасе. Калі багі ў яго пытаюцца: “Ты хто такі? Ты не пісацель?” Тарас з адчуваннем уласнай годнасці адказвае ім, што ён просты палясоўшчык з Пуцявішча. Ад яго імя вядзецца апавяданне ў паэме пра незвычайныя прыгоды.

Рысы паслухмянасці ўвесь час падкрэсліваюцца аўтарам. Але за ўсім гэтым узнікае мудрасць простага чалавека. Палясоўшчыка Тараса не так проста збіць з тропу. Ён умее глядзець на ўласныя няўдачы:

Іду сабе я панямногу,

Але і на пень крыху прысеў,

Аж тут-лоп-лоп!-цераз дарогу

Як быццам цецярук зляцеў.

Злажыўся стрэльбай-кляпсь! – не паліць,

Крамзель з другога! – не пякець!

Тарасу ўласцівы народны гумар, уменне адчуваць прыгожае і бачыць яго. На Парнасе герой трапляе ў палац, дзе жывуць багі. Апынуўшыся на том свеце, ён не можа не захапляцца:

Авохці мне! Як там прыгожа!

Як быццам хто намаляваў!

Чырвоны краскі, мак і рожа,-

Ну, як сукенку хто паслаў!

І птушкі ёсць там, дужа стройна

Пяюць, палепш за салаўя.

У паэме паказваецца цэлы шэраг антычных багоў — Зеўс, Няптун, Сатурн, Марс, Венера, Амур, Геба. Багі ў паэме паказаны ў сялянскім адзенні, яны ядуць сялянскія стравы. Але багі — не прадстаўнікі народа. У паводзінах і характэрах багоў выразна выступаюць рысы людзей іншага асяроддзя — панскага. Ды і жывуць яны, як гаворыцца ў паэме, у «панскім двары», ядуць так, як простыя сяляне не елі нават на свята. На сялян багі падобны толькі знешне. Зеўс паказаны як разбэшчаны, схільны да п'янства, уладалюбны чалавек. Венера — таксама вобраз вельмі няпросты. Часам здаецца, што гэта звычайная вясковая красуня, прыгожая і абаяльная.

Прыгожа, стройна цераз меру,

Пяром не можна апісаць.

 I адзенне ў Венеры, як у вясковай красуні. Але аўтар паказвае яе зусім іншай, «чырвонай, тоўстай», калі Венера занята толькі сабой і круціцца перад люстэркам:

Во перад люстрам задам меліць
I маслам мажа валасы,
Ды нечым белым твар свой беліць.

Тут мы ўжо бачым Венеру не простай дзяўчынай, а пані. I толькі да Гебы, якая вядзе ўсю гаспадарку, Тарас ставіцца з сімпатыяй і спачуваннем. У гэтых вобразах невядомы аўтар у парадыйным, сатырычным плане паказаў «вярхі» тагачаснага грамадства, развенчваючы «вышэйшасць» паноў у параўнанні з простым людам.

Тарас любуецца хараством кветак, захапляецца галасамі птушак. А танцуе Тарас так, што:

Аж рот раззявілі багі:

То ён прысвісне, то прытопне.

То шпарка пойдзе ў кругі.

І, відаць, не кожны дзякаваў бы за вячэру так, як Тарас, які “усіх падзякаваў багоў”. Гэтая павага да ўсіх, падзяка ўсім – ад этыкету гароднага. Але разам з тым для Тараса, як чалавека, гэта рыса несумненна, глыбока асабістая.

У паэме Тарас менш дзейнічае, больш пазірае: больш тут “Тарасу ліха што даецца”, больш ён гаворыць, выражаючы тыпова сялянскую манеру дасціпнага апавядальніка. Дасціпнасць – гэта таксама рыса характару Тараса. Ён заўсёды стараецца ўбачыць у любой з’яве смешны бок. Але ён ніколі не траціць пачуцця меры, якое ўласціва яму ад прыроды.

У паэме не толькі чуеш Тараса, але і бачыш яго жэсты, міміку, як ён і над сабой усміхаецца і нешта “круглае” скажа і пакажа, як “скакнуў-не трапіў, паслізнуўся і ў яму стракачом лячу! Ляцеў, ляцеў – як разануўся, - аж стала зелена ўваччу.”

Цудоўны твор  і  сёння  карыстаецца папулярнасцю не толькі  ў  Беларусі,  але і за яе  межамі. На сёняшні дзень паэма “Тарас на Парнасе” перакладзена на паўдзесятка замежных моваў. На украінскай мове існуе тры пераклады (А.Танюка, А.Шаўчэнкі, В. Стралко), па два пераклады на англійскай (Уолтэр Мэй, Вера Рыч) і расійскай (М. Лазінскага і М. Ісакоўскага) мовах. “Тарас на Парнасе” перакладзены на нямецкую мову беларускім паэтам і перакладчыкам У. Папковічам, на іспанскую К. Шэманам, на балгарскую Н. Вылчава.

У 2001 годзе на радзіме Вераніцына ў Астраўлянах і Гарадку ўстаноўлены мемарыяльныя знакі ў гонар паэмы “Тарас на Парнасе” і яе аўтара. У 2008 годзе ў Беларусі, у выдавецтве «Класіка», паэма «Тарас на Парнасе» выйшла ў свет на васьмі еўрапейскіх мовах. А ў 2009 годзе ў выдавецтве “Мастацкая лiтаратура” выйшла кніга з паэмамі «Тарас на Парнасе» і «Два д'яўлы» ужо з імем аўтара на вокладцы.

У 2014 годзе ў цэнтральным парку горада Гарадка ўстаноўлена бронзавая скульптура галоўнаму герою паэмы палясоўшчыку Тарасу.

«Тарас на Парнасе» уваходзіць ва ўсе праграмы вывучэння беларускай літаратуры.

Літаратура:

1. Паэма “Тарас на Парнасе”:здабыткі і праблемы:Другія літаратурна-краязнаўчыя чытанні, прысвечанныя 25-м угодкам адкрыцця Генадзем Кісялёвым асобы Канстанціна Вераніцына (19 лістапада 1998 года г.Гарадок Віцебскай вобласці)/ Пад рэд. Л.Гаравога.- Гарадок, 1999.-С.29-33

Канстанцін Васільевіч Вераніцын (спачатку яго прозвішча было Васільеў) быў прыгонным селянінам Васіля Максімавіча Бондырава з маёнтка Астраўляны Віцебскага павета (сёння Гарадоцкі раён). Нарадзіўся 1 чэрвеня 1834 года.

Па невядомых дакладна прычынах сям'я Бондыравых вылучала яго з ліку іншых прыгонных. У 1844 годзе скончыў Гарадоцкае прыходскае вучылішча. У наступным годзе атрымаў вольную і паступіў у Віцебскую гімназію. У 1851 годзе прыпісаўся ў гарадоцкія мяшчане і выбраў прозвішча «Вераніцын».

Вучыўся ў Гарадоцкім прыходскім вучылішчы, Віцебскай гімназіі і Пецярбургскай медыка-хірургічнай акадэміі. З акадэміі яго ў 1854 годзе выключылі, але гэта, даравітага гарадоцкага хлопца не спыніла. У 1859 годзе ён бліскуча (у спісе выпускнікоў яго імя стаіць першым) скончыў Горы-Горацкі земляробчы інстытут, напісаўшы дысертацыю «О белорусском хозяйстве». Працаваў выкладчыкам у Маладзечанскай настаўніцкай семінарыі, потым служыў у Петярбургу ў апараце Міністэрства шляхоў зносін.

У 1900 годзе пайшоў у адстаўку стацкім саветнікам. Пражываў у доме па паварскім завулку № 13, дзе ў розныя часы жылі Тургенеў, Некрасаў, Чарнышэўскі. Памер каля 1904 года.

Літаратура:

1. Паэма “Тарас на Парнасе”: здабыткі і праблемы:Другія літаратурна-краязнаўчыя чытанні, прысвечанныя 25-м угодкам адкрыцця Генадзем Кісялёвым асобы Канстанціна Вераніцына (19 лістапада 1998 года г. Гарадок Віцебскай вобласці) / Пад рэд. Л. Гаравога.- Гарадок, 1999.-С.24-26

Выказваліся розныя варыянты аўтарства паэмы, якія пры дэталёвым разглядзе адмаўляліся. Найвялікшую працу па даследванню праблемы аўтарства паэмы правёў Генадзь Васільевіч Кісялёў – вядомы пісьменнік і літаратуразнаўца, які стаў бацькам галіны "тарасазнаўства" ў беларускай літаратуры. Менавіта ў яго працах – сакавіта напісаных мастацкіх кнігах – разглядаецца храналогія вывучэння шэдэўра беларускай паэзіі мінулага стагоддзя.

Першую версію аўтарства паэмы выказаў М. Доўнар-Запольскі ў артыкуле “В. Дунін-Марцінкевіч і яго паэма “Тарас на Парнасе”, надрукаваным у студзені 1895 года  ў “Витебских губернских ведомостях”. Без неабходнай аргументаванасці ён сцвярджаў, што аўтарам паэмы з’яўляецца знакаміты Дунін-Марцінкевіч і прывёў тэкст паэмы, які быў горшы за раней надрукаваныя варыянты паэмы. Г.В. Кісялёў знайшоў ў 1973 годзе ў Дзяржаўнай бібліятэцы Беларусі як рукапісны нарыс М. Доўнар-Запольскага, так і рукапіс працы Е. Раманава – выдатнага фалькларыста і этнографа – “Спроба пяра”. У артыкуле Раманаў разабраў пытанне аўтарства паэмы:

“Адны кажуць, што бы яе сачыніў Марцінкевіч… Другія дзейкаюць, што “Тараса” сачыніў адзін віцебец, нейкі Дарэўскі. Гавораць, што яго напісалі ў Горках студэнты тады, як там была да мяцяжа, бальшая школа… Чулі мы шчэ, што быцца яе напісалі магілёўскія бурсакі”

У  “Спробе пяра” Раманаў піша прозвішчы людзей, з дапамогай якіх быў складзены варыянт паэмы, якую мы маем зараз. Гэта былі А.Ф. Маслоўскі, А.П. Сапуноў, В.К. Стукаліч, Е.Р. Раманаў і іншыя.

1. Найбольш прыхільнікаў сабрала другая версія аўтарства паэмы, версія на карысць Арцёма Вярыгі-Дарэўскага. Яе выказаў спачатку Раманаў, потым вядомы этнограф Максіміліян Маркс. Гэту версію актыўна падтрымлівалі краязнаўца Даніла Васілеўскі, а таксама гісторык і этнограф С.А. Барсукоўскі. Але дэталёвы разгляд усіх акалічнасцей дадзенай версіі Генадзем Кісялёвым праз вывучэнне біяграфіі Вярыгі Дарэўскага і Маркса не пакінуў жыццяздольнай гэтую версію.

2. У 1958 годзе з’яўляецца ліст, у якім апісваецца легенда сям’і Шаўцовых. Паводле легенды, продак Шаўцовых, беглы дзекабрыст, хаваючыся ад уладаў пад імем Аўхіма Крупенькі ў сяле Свірэль, напісаў паэмы “Энеіда навыварат” і “Тарас на Парнасе”. Але па легендзе Крупенька памірае да 30-х гадоў 19 стагодзя, а па аналізу вучоных паэма напісана ў сярэдзіне 50-х гадоў. Па-другое, прапанаваны варыянт паэмы сям’і Шаўцовых адпавядаў толькі варыянту паэмы з 1930-х гадоў, калі хутчэй за ўсё і з’явілася “легенда”.

3. Пэўны час разглядалася таксама версія, звязанная са студэнтамі Горацкага інстытута. Над ёй пэўны час працаваў Барыс Іофе. Падставай для версіі было выданне студэнтамі рукапіснага часопіса, дзе з’яўляліся і вершы. Сярод студэнтаў вылучаўся Затмілаў, талент якога праяўляўся ў духу Гогаля. У сваім гуртку ён забаўляў усіх фантастычнымі апавяданнямі, заўсёды знаходзіў новае дасціпнае выказванне, якое выклікала агульны смех. Але родам Затмілаў быў з Пензенскай губерніі і не мог адчуваць стыхію народнай беларускай гаворкі. Узгадвалася таксама прозвішча студэнта Кушалеўскага. Але і гэта версія нежыццяздольная, бо факты звязаныя з тэкстам паэмы, яе з’яўленнем не гавораць на карысць магілёўскага паходжання паэмы.

4. Найболей адпрацаванай, жыццяздольнай з’яўляецца версія аўтарства на карысць Канстанціна Вераніцына. Біяграфія і жыццядзейнасць нашага земляка найбольш адпавядае ўсім патрабаванням да аўтара паэмы – аб гэтым пераканаўча даводзіў у сваіх даследваннях Г.В. Кісялёў, гісторык і літаратуразнаўца. Генадзь Васільевіч вёў пошукі, вывучаючы архівы, сустракаючыся з рознымі людзьмі, даследуючы літаратуру. І ў 1973 г. ён дабіўся поспеху.

Менавіта так: «Канстанцін Вераніцын. 15 красавіка 1855 г. г. Гарадок» пазначана аўтарства паэмы ў сшытках паэта і фалькларыста Аляксандра Рыпінскага, якія ў 1929 годзе трапілі да прафесара БДУ М. Піятуховіча. Прафесар Піятуховіч падрыхтаваў працу "Рукапісы А. Рыпінскага", але надрукаваць яе не паспеў, трапіўшы пад хвалю сталінскіх рэпрэсій. Праца знікла і толькі ў 1986 годзе яе знайшоў навуковец Віталь Скалабан, а дырэктар Цэнтральнага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва Ганна Сурмач атрымала архіўныя матэрыялы даследчыка беларускай літаратуры 20-х гадоў Васіля Мачульскага, дзе знаходзілася падрыхтаваная да друку праца Піятуховіча.

Зыходзячы з устаноўленых Г.В. Кісялёвым звестак, пацверджанне знайшлі ўсе здагадкі, што выказваліся даследчыкамі пра беларускае паходжанне аўтара, добрае веданне ім сялянскага побыту  в. Пуцявішча непадалёк ад Астраўлян, віцебскую гаворку, дасведчанасць у рускай культуры і літаратуры.

Да першай публікацыі ў прэсе паэму «Тарас на Парнасе» пераказвалі або перапісвалі ад рукі. Пасля з'яўлення на старонках газеты «Минский листок» да «Тараса на Парнасе» прыйшла папулярнасць. Ужо ў наступным годзе яна была перакладзена на рускую мову. Асобным выданнем паэма выйшла ў Віцебску ў 1896 годзе, тыраж склаў 1.000 асобнікаў.

Літаратура

1. Кісялёў, Г. Жылі-былі класікі: хто напісаў паэмы “Энеіда навыварат” і “Тарас на Парнасе”/ Г. Кісялёў.-Мн., 2005.-549с.

2. Паэма “Тарас на Парнасе”: здабыткі і праблемы: Другія літаратурна-краязнаўчыя чытанні, прысвечанныя 25-м угодкам адкрыцця Генадзем Кісялёвым асобы Канстанціна Вераніцына (19 лістапада 1998 года г. Гарадок Віцебскай вобласці)/ Пад рэд. Л. Гаравога.- Гарадок, 1999.-С.34-36

30 января для старшей группы детского сада №1 в читальном зале центральной библиотеки, работниками отдела детской и юношеской литературы был проведен утренник «Разам з казкай вырастаем», мероприятие прошло в рамках проекта «Чытаем па-беларуску». Дети с удовольствием послушали работника библиотеки, который рассказал о белорусских сказках, поучаствовали в викторине, поиграли в игры. Закончился утренник показом кукольного спектакля «Разумная ўнучка».

Сколько замечательных и радостных праздников дарит нам зима. Всемирный день снега — праздник довольно молодой.

Традиционным в этот день является проведение различных увлекательных соревнований, интересных показательных выступлений и снежных фестивалей, одной из целей которых является популяризация активных зимних видов спорта. Также организуются забавы, развлечения и игры, дающие возможность порадоваться снегу, насладиться этим белым чудом и сохранить впечатления в памяти до следующего зимнего сезона. Ведь и взрослые и дети так любят зимнюю пору как раз из-за этого замечательного природного явления, когда горы снега украшают землю и можно покататься на коньках, лыжах, санках, поиграть в снежки и слепить снежную бабу.

Приглашаем всех желающих принять участие в районном конкурсе на «Лучший домик для птиц» инициатором и организатором, которого являются отдел идеологической работы, культуры и по делам молодёжи Городокского райисполкома, а также ГУК «Городокский культурно-просветительский центр и сеть публичных библиотек» и районная газета «Гарадоцкі веснік».

16 января 2018 года стартовала международная акция «Читаем Григорьева вместе» (инициатор - Псковская Библиотека - Центр общения и информации им. И.Н. Григорьева), приуроченная ко Дню памяти замечательного русского Поэта Игоря Григорьева, творчество которого объединило Псковщину, Санкт-Петербург и Беларусь. Игорь Григорьев более 10 лет прожил в г. Городке. Здесь рождались многие его стихи, делались переводы белорусских поэтов… белорусской землей он был очарован, любил по-братски. К акции присоединились города и поселки Псковской, Калининградской, Калужской, Брянской области, Алтайского края, Ненецкого автономного округа и Республики Беларусь. Городокский район также откликнулся на проведение акции. В Меженской, Дубровской, Варховской, Пальминской, Езерищенской горпоселковой библиотеках прошли разнообразные мероприятия, приуроченные к акции.